Jak rozpoznać auto po numerze VIN i sprawdzić kolor lakieru, rok produkcji? Kompletny przewodnik dla kupujących

„`html

Czy można rozczytać przeszłość samochodu z jednego ciągu znaków? Codziennie setki kupujących szukają odpowiedzi, bo stawka bywa wysoka – nowe auto to marzenie, a niekiedy pułapka. O tym, jak numer VIN staje się narzędziem kontrolnym i jak nie dać się nabrać na cofnięty licznik, przeczytasz poniżej.

Wyobraź sobie, że każdy samochód ma swój unikalny „odcisk palca”, którym nie może podzielić się z nikim innym. Tym właśnie jest numer VIN. Od 1981 roku na mocy międzynarodowej normy ISO, każdy pojazd dopuszczony do ruchu musi posiadać 17-znakowy kod VIN – składający się z liter i cyfr, z wyłączeniem podobnych do siebie O, Q, I. Jak wyjaśnia portal Motoryzacja Interia, w tym ciągu ukryty jest nie tylko kraj i marka auta (pierwsze trzy znaki), ale też kluczowe parametry techniczne (znaki 4–9) i seryjny numer egzemplarza (znaki 10–17).

Dzięki takiemu systemowi numer VIN pozwala zidentyfikować pojazd z precyzją porównywalną do działania kodu genetycznego: pokazuje, czy nasze wymarzone auto to rzeczywiście Mercedes z Niemiec, a nie przebudowany wrak z innego kontynentu. Znalezienie i sprawdzenie tego numeru to pierwszy i najważniejszy krok każdego rozsądnego kupującego.

Jeśli myślisz, że wystarczy rzucić okiem na jeden dokument czy tabliczkę, jesteś w błędzie. Numer VIN można znaleźć nawet w kilku miejscach tego samego auta. Według informacji podanych przez ekspertów serwisu carVertical, najpopularniejsze miejsca to tabliczka pod przednią szybą (od strony kierowcy), ościeżnica drzwi, okolice fotela pasażera z przodu, pod maską, w bagażniku, a także elementy konstrukcyjne nadwozia lub ramy. Taka praktyka nie jest przypadkiem – chodzi o to, by utrudnić oszustwo.

Nie wystarczy jednak tylko znaleźć VIN – kluczowe jest porównanie tego numeru we wszystkich miejscach, także z wpisami w dokumentach, takich jak dowód rejestracyjny (pole „E” – jak wynika z instrukcji Rankomat.pl). Jeśli cokolwiek się nie zgadza lub tabliczka wygląda na wymienioną, zapala się czerwona lampka. Eksperci carVertical podkreślają: zmiana VIN-u w każdym miejscu pojazdu to proces czasochłonny i nieopłacalny – stąd takie próby fałszerstw praktycznie nie zdarzają się w pełni skutecznie.

Myślisz, że kolor lakieru czy rocznik auta to tylko deklaracja sprzedawcy? Nic bardziej mylnego. Te informacje skrywa również VIN, choć odczytanie ich wymaga znajomości odpowiednich narzędzi.

W kodzie VIN producent koduje m.in. parametry techniczne i rok produkcji. Jak wyjaśniają specjaliści z portalu autocheck.auto.pl, jedna z pozycji VIN-u określa rok produkcji, który możesz rozszyfrować samodzielnie lub automatycznie – wpisując VIN do tzw. dekodera online. Takie serwisy jak autoDNA, CarVertical czy HistoriaPojazdu.gov.pl umożliwiają wygenerowanie pełnego raportu, w którym znajdziesz nie tylko oryginalny kolor nadwozia, ale też wersję wyposażenia, wersję silnika czy wszystkie tzw. zmienne fabryczne. To dlatego coraz częściej spotkasz się z – jeszcze niedawno rzadką – praktyką weryfikowania VIN-u przed wpłaceniem zaliczki.

Warto to podkreślić: raport z dekodera VIN daje Ci pewność co do podstawowych parametrów auta. Przekonasz się dzięki temu, czy rzeczywiście kupujesz, co deklaruje sprzedawca.

Przejdźmy do praktyki. Co daje Ci sprawdzenie numeru VIN w profesjonalnym raporcie? Żyjemy w czasach, w których auta mają „elektroniczną teczkę” – pełen zapis przebiegu życia samochodu. W raporcie VIN znajdziesz m.in.:

• przebieg (w tym ewentualne cofnięcia licznika na przestrzeni lat),
• szczegóły napraw i kolizji (np. zakres i daty napraw blacharskich czy lakierniczych),
• weryfikację oryginalnych parametrów fabrycznych: kolor nadwozia, wyposażenie, silnik,
• informacje o przeznaczeniu auta – czy był to pojazd flotowy, taxi, nauka jazdy albo prywatny egzemplarz,
• historię przerejestrowań, wcześniejszych właścicieli i ew. zgłoszenia kradzieży — zależnie od wybranego raportu.

Jak wynika z doświadczeń użytkowników i analiz serwisu autoDNA, już sama informacja o cofaniu licznika pozwala uchronić się przed stratą kilku, a czasem nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Wyobraź sobie następującą historię, którą opisał jeden z użytkowników serwisu CarVertical. Klient znalazł „idealnego” Forda – bezwypadkowego, w atrakcyjnej cenie, z deklarowanym przebiegiem 120 tys. km. Sprzedawca zapewniał o bezwypadkowej historii, a nawet dołączył zdjęcia sprzed kilku lat. Dopiero raport VIN ujawnił wcześniejszą kolizję czołową i liczne naprawy blacharskie. Negocjacje spaliły na panewce, a potencjalna strata – przynajmniej 30 tysięcy złotych – została w portfelu.

Takie przypadki są coraz częstsze. Według danych CarVertical z 2020 roku, aż 10% samochodów używanych w Rumunii i na Łotwie ma cofnięty przebieg. W Polsce również ten proceder jest powszechny, szczególnie w przypadku aut importowanych z Europy Zachodniej. Jak podkreśla ekspert Marcin z redakcji Auto Świat, na naszym rynku najskuteczniejsze w wykrywaniu nadużyć są niezależne raporty VIN, archiwalne zdjęcia auta z ogłoszeń, wydruki ze stacji diagnostycznych czy wpisy serwisowe. To właśnie „twarde” dane z tych źródeł okazują się decydujące w sporze z nieuczciwym handlarzem.

„Jeżeli zorientujesz się, że w kupionym przez ciebie aucie licznik został przekręcony… Zgłoś się do handlarza lub komisu i zaproponuj polubowne załatwienie sprawy. Gwarantuje ci to prawo rękojmi”

Zacznijmy od kluczowego pytania: czy prawo stoi po stronie kupującego? Zdecydowanie tak. W polskim kodeksie cywilnym, w artykułach 556–576, znajdziesz tzw. rękojmię za wady rzeczy sprzedanej. To oznacza, że jeśli zostaniesz wprowadzony w błąd co do historii lub stanu pojazdu – np. sprzedawca zataił poważną szkodę, przebieg został cofnięty lub auto pochodzi z kradzieży – możesz dochodzić roszczeń.

Kluczowy jest tu raport VIN i wszystkie inne „twarde” dowody: zrzuty ekranu, wydruki, wpisy w książce serwisowej. Sądy coraz częściej przychylają się do wniosków kupujących, którzy potrafią pokazać, że dowiedzieli się prawdy dopiero po transakcji. Od 2017 roku widać dynamiczny wzrost popularności cyfrowych narzędzi do weryfikacji historii samochodu – rośnie też liczba wygranych spraw sądowych, jak wynika z analiz branżowych portalu Auto Świat.

Nie będziemy koloryzować: oferta raportów VIN jest ogromna i zróżnicowana. Które serwisy naprawdę się liczą? Oto zestawienie trzech popularnych narzędzi w Polsce – sprawdź, czym się różnią i ile kosztują:

Co to oznacza w praktyce? Płacąc 50–100 zł, zyskujesz nie tylko pewność, że nie kupujesz „kota w worku”, ale też materiał dowodowy w razie sporu prawnego. A jeśli szukasz tylko podstawowych danych rejestracyjnych na polskim rynku, skorzystasz z rządowej bazy bez opłat.

Chcesz kupić auto jak profesjonalista? Oto kilka sprawdzonych zasad, dzięki którym minimalizujesz ryzyko wyrzucenia pieniędzy w błoto:

• Zawsze sprawdzaj VIN – porównuj numer ze wszystkimi miejscami na nadwoziu i w dokumentach. Jeśli cokolwiek nie pasuje, zrezygnuj z zakupu.
• Łącz źródła informacji – raport z dekodera VIN powinien być tylko jednym z „twardych” dowodów. Szukaj archiwalnych zdjęć auta, żądaj wydruków z przeglądów, kontroluj książkę serwisową.
• Pytaj o pochodzenie auta – samochody firmowe, taxi, czy byłe auta z nauki jazdy mogą mieć inne zużycie i wartość niż auta prywatne.
• Sprawdzaj raporty kilku serwisów – bazy danych różnią się zakresem i aktualnością. Część informacji nie trafia do baz ogólnodostępnych, dlatego warto porównać wynik z różnych źródeł.
• Nie daj się presji sprzedawcy – jeśli handlujący nagli do natychmiastowej płatności, nie chce udostępnić numeru VIN czy historii auta, to powinna być czerwona flaga.

„`