We wrześniu 2025 roku europejska branża rolna znalazła się na rozdrożu, które może zdefiniować jej przyszłość na najbliższe lata. Komisja Europejska podpisała ważną umowę handlową z krajami Mercosur – blokiem państw Ameryki Południowej, w skład którego wchodzą między innymi Brazylia i Argentyna. To porozumienie dotyczy m.in. produkcji bydła i mleka, a jego skutki mogą znacząco wpłynąć na rynek rolny w Polsce i całej Europie. Jednak umowa ta to dopiero początek – by mogła wejść w życie, musi jeszcze zostać zatwierdzona przez Parlament Europejski oraz Radę Europy.
W tym samym czasie na arenie pojawia się jeszcze jeden, równie ważny gracz – Ukraina, a także nowa odsłona Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) Unii Europejskiej. Ekspert Wierzbicki ostrzega, że te trzy elementy tworzą skomplikowany „trójkąt bermudzki”, którego nie da się analizować osobno. Co więcej, na sektor rolny wywiera presję także system bankowy, który pośrednio wpływa na kondycję finansową gospodarstw. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej chronologii tych wydarzeń oraz ich znaczeniu dla polskich producentów bydła i mleka.
Podpisanie umowy Mercosur – stan na wrzesień 2025
We wrześniu 2025 Komisja Europejska zrobiła krok milowy, podpisując umowę handlową z krajami Mercosur, która obejmuje również sektor rolny. Porozumienie to dotyczy przede wszystkim produktów pochodzenia zwierzęcego, takich jak bydło i mleko, które są istotnym elementem zarówno dla eksporterów z Ameryki Południowej, jak i producentów europejskich. Jednak podpis pod dokumentem to nie to samo, co jego pełne wejście w życie.
Proces ratyfikacji umowy wymaga jeszcze zgody Parlamentu Europejskiego oraz Rady Europy. To właśnie te instytucje mają ostatnie słowo w kształtowaniu ostatecznych warunków, które mogą ulec modyfikacjom. Jak podaje farmer.pl, podpisanie umowy jest kamieniem milowym, lecz nie oznacza automatycznego otwarcia europejskiego rynku dla produktów z Mercosur. Ten etap jest niezwykle istotny, ponieważ dalsze negocjacje i dostosowania regulacyjne będą miały ogromne znaczenie dla sektora rolnego.
W praktyce oznacza to, że producenci w Polsce i innych krajach UE muszą obserwować sytuację uważnie, śledząc, jak potoczą się dalsze losy tej umowy i w jakim kształcie zostanie ona wdrożona. Otwarcie rynku może bowiem oznaczać napływ tańszych produktów z zagranicy, co postawi lokalnych rolników przed poważnymi wyzwaniami konkurencyjnymi.
Rola Ukrainy i nowej Wspólnej Polityki Rolnej w kontekście umowy
Ale Mercosur to tylko jeden z elementów układanki. Ekspert Wierzbicki zwraca uwagę, że umowa handlowa z krajami Ameryki Południowej, sytuacja Ukrainy oraz nowa Wspólna Polityka Rolna tworzą razem złożony „trójkąt bermudzki”, którego nie można rozpatrywać osobno. Wszystkie te czynniki łączą się i oddziałują na siebie, kształtując warunki dla całego europejskiego sektora rolnego.
Nowa WPR wprowadza istotne zmiany w systemie wsparcia dla rolników. W połączeniu z umowami handlowymi może ona mieć duży wpływ na konkurencyjność polskich producentów bydła i mleka. To, jak zostaną rozłożone środki i jakie mechanizmy wsparcia zostaną wprowadzone, zadecyduje o tym, kto zyska, a kto może mieć trudności.
Co więcej, na sektor rolny wywiera presję również system bankowy. Choć nie jest to bezpośredni element umów czy polityki rolnej, to jednak pośrednio wpływa na dostęp do finansowania i stabilność gospodarstw, zwłaszcza tych mniejszych i średnich. Wierzbicki podkreśla, że rolnicy muszą przygotować się na wyzwania finansowe, które mogą się nasilać pod wpływem tych zmian.
Wszystko to wskazuje, że sytuacja jest dynamiczna i wymaga stałej analizy ze strony branży oraz decydentów, którzy muszą dostosowywać swoje strategie i działania do szybko zmieniających się warunków rynkowych i regulacyjnych.
Konsekwencje dla polskiego sektora bydła i mleka – perspektywy i wyzwania
Dla polskich producentów bydła i mleka nadchodzą trudne czasy. Otwarcie rynku na produkty z Mercosur oznacza większą konkurencję, ponieważ kraje Ameryki Południowej mogą oferować swoje towary po niższych cenach, wynikających z niższych kosztów produkcji. To zmusi lokalnych rolników do szukania nowych sposobów na utrzymanie rentowności.
Nowa Wspólna Polityka Rolna może zapewnić mechanizmy wsparcia, ale ich ostateczna skuteczność będzie zależeć od finalnego kształtu polityki i sposobu jej wdrożenia. Ekspert Wierzbicki podkreśla, że patrzenie na sektor wyłącznie przez pryzmat umów handlowych to za mało — konieczne jest uwzględnienie całego systemu, włączając politykę finansową i bankową. Tylko takie holistyczne podejście pozwoli skutecznie reagować na zmiany.
W dłuższej perspektywie sektor mleczny i bydła w Polsce będzie musiał się adaptować do nowych warunków. Oznacza to nie tylko konieczność inwestycji w nowoczesne technologie i innowacje, ale także elastyczność w reagowaniu na zmieniające się regulacje oraz presję konkurencyjną. Dla wielu producentów będzie to wyzwanie, które zadecyduje o ich miejscu na rynku i perspektywach rozwoju.
Wrzesień 2025 roku zapowiada się jako czas przełomowy dla polskiego rolnictwa. Zawiłe relacje między Mercosurem, Ukrainą i nową Wspólną Polityką Rolną, a także rola systemu bankowego, tworzą skomplikowaną sieć wyzwań i szans. Przed polskimi rolnikami stoi trudne zadanie, ale zmiany, które nadchodzą, będą miały nieodwracalny wpływ na ich przyszłość.