Porozumienie handlowe między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi, ogłoszone przez prezydenta Donalda Trumpa oraz przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen, już teraz elektryzuje europejską branżę motoryzacyjną. Chociaż Polska wysyła bezpośrednio zaledwie kilka procent eksportu do USA, pośredni wpływ nowych, 15-procentowych ceł na samochody i komponenty, może uderzyć w całą sieć podwykonawczą, z której korzystają m.in. niemieckie koncerny samochodowe.
Polska jako podwykonawca: niewidzialni przegrani nowego układu
Od lat średnie polskie firmy motoryzacyjne działają głównie jako dostawcy komponentów dla globalnych gigantów, takich jak Mercedes czy BMW. Według informacji opublikowanych na portalu Money.pl, silna orientacja na eksport pośredni powoduje, że wprowadzenie wysokiego cła na auta i części sprowadzane z Unii Europejskiej do Stanów Zjednoczonych będzie miało odczuwalne skutki. Z jednej strony niemieccy producenci mogą ograniczać zamówienia u swoich poddostawców, by zredukować koszty i bronić się przed utratą konkurencyjności na rynku amerykańskim, z drugiej – polskie firmy już dziś muszą szykować się na zmiany w wolumenach zamówień i renegocjacje kontraktów.
Motoryzacyjny eksport przez Niemcy – łańcuch naczyń połączonych
Jak podkreśla prof. Jacek Tomkiewicz w rozmowie dla TVN24, aż 97% polskiego eksportu samochodowego nie trafia bezpośrednio za ocean, ale w dużej części przez niemieckich pośredników. To właśnie Niemcy są największym eksporterem do USA, a każda zmiana warunków handlowych uderza w cały łańcuch dostaw. I chociaż finalny konsument w Polsce nie odczuje natychmiastowych zmian cen samochodów z salonu, przedsiębiorcy – zwłaszcza z sektora średnich firm produkcyjnych – już stają przed presją spadku zamówień, przesunięć w portfelach klientów i konieczności poszukiwania nowych rynków zbytu.
Reakcje rynku i branży – co mówią eksperci i organizacje?
Nowe taryfy celne wywołały nie tylko reakcję polskich ekonomistów, ale także niemieckiego Federalnego Związku Przemysłu (BDI). Według BDI, cytowanego przez TVN24, porozumienie wywoła „znaczące negatywne reperkusje dla niemieckiego przemysłu, który jest w dużym stopniu nastawiony na eksport”, co jednoznacznie przekłada się również na firmy współpracujące z niemieckimi producentami, czyli m.in. polskich kooperantów.
Impulsy rozwojowe i zagrożenia: czy nowa umowa wyhamuje rozwój polskiej branży OEM?
Dla polskiego sektora motoryzacyjnego nowa rzeczywistość oznacza konieczność szybkiego dostosowania strategii eksportowych oraz dywersyfikacji kierunków sprzedaży. Polskie firmy OEM i Tier1 już wcześniej odczuwały naciski związane z globalnymi wahaniami popytu, m.in. przez transformację elektromobilności. Jednak wprowadzenie dodatkowego cła na rynek amerykański może spowodować trwałą zmianę trendów – ograniczenie produkcji w Europie Zachodniej, relokację części zakładów poza UE lub przyspieszenie inwestycji w alternatywne technologie i rynki (np. Bliski Wschód, Azja).
Podsumowanie
Choć bezpośredni eksport polskich samochodów do USA jest niewielki, skutki porozumienia handlowego UE-USA będą realnie odczuwalne dla średnich firm motoryzacyjnych w Polsce. Łańcuchy dostaw, powiązanie z niemieckimi gigantami oraz koncentracja krajowej produkcji na rynku OEM czynią sektor wrażliwym na globalne napięcia handlowe. Najbliższe miesiące pokażą, jak skutecznie polscy producenci poradzą sobie w nowym otoczeniu gospodarczym oraz czy uda się utrzymać konkurencyjność na coraz trudniejszym rynku europejskim.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
- Jakie towary motoryzacyjne obejmuje nowe cło?
Nowe 15-procentowe cła obejmują zarówno gotowe samochody, jak i części oraz komponenty samochodowe eksportowane z Unii Europejskiej do USA. - Kto w Polsce najbardziej odczuje skutki umowy?
Szczególnie średnie firmy produkujące części dla niemieckich producentów (np. Mercedes, BMW), którzy eksportują gotowe pojazdy do Stanów Zjednoczonych. - Czy nowe cła odbiją się na cenach samochodów w polskich salonach?
Bezpośredni wpływ na ceny w Polsce będzie ograniczony, ale konsekwencje mogą pojawić się w dłuższej perspektywie – np. spadek zamówień dla krajowych zakładów produkcyjnych. - Czy polskie firmy mają alternatywę wobec rynku amerykańskiego?
W obecnej sytuacji konieczna staje się dywersyfikacja rynków eksportowych, np. poszukiwanie nowych odbiorców w Azji, na Bliskim Wschodzie czy w Afryce.