Na początku lat ’70. premier ZSRR Aleksiej Kosygin zlecił firmom AvtoVaz i AZLK stworzenie pojazdu terenowego, co zapoczątkowało rywalizację między tymi dwoma rosyjskimi producentami samochodów.
Partia komunistyczna dostrzegła potrzebę stworzenia pojazdu terenowego, idealnego do trudnych, odległych obszarów, gdzie drogi istniały jedynie na mapach. Starszy model GAZ, produkowany od czasów II wojny światowej, był przestarzały, bardzo niewygodny i mało niezawodny. AvtoVaz, który już produkował samochody Lada na podstawie licencji Fiata, wygrał rywalizację i rozpoczął produkcję Nivy w 1976 roku.
To był prosty, dwudrzwiowy pojazd. W przeciwieństwie do większości innych samochodów 4×4 na rynku, miał konstrukcję monocoque i sprężyny śrubowe we wszystkich rogach. Z przodu wyposażony był w dwa okrągłe reflektory i czarną plastikową kratkę. Niezwykle jak na tamte czasy, miał światła parkingowe i kierunkowskazy umieszczone nad lampami. Ochronna zderzak była metalowa w centralnej części i miała plastikowe końcówki. Z tyłu producent zainstalował klapę z bardzo wysokim progiem ładunkowym.
Wnętrze było równie surowe i proste, jak wyglądało z zewnątrz. Z przodu znajdowały się dwa fotele, a z tyłu ławka reklamowana jako dla trzech osób, ale z minimalną ilością miejsca na nogi i głowę. Deska rozdzielcza była czarna i prosta. Wyglądało na to, że AvtoVaz przeniósł ją z radzieckiego pojazdu wojskowego z solidnymi przyciskami. Producent umieścił dźwignię zmiany biegów oraz dwie dźwignie skrzyni biegów na podłodze między dwoma pasażerami do włączania trybu niskiego oraz blokady centralnego mechanizmu różnicowego.